Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent Önal, gümüş lif içeriği sayesinde elektromanyetik dalgalara karşı koruyan, 3 boyutlu, antistatik, antibakteriyel ve terletmeyen örme kumaş geliştirdi.
Doç. Dr. Önal, yaptığı açıklamada, bir şirketle birlikte yürüttükleri projenin Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca desteklendiğini belirtti.
Geliştirdikleri kumaştan üretilen giysilerin insanlara rahatsızlık vermediğini, termal konfor sağladığını ifade eden Önal, şöyle konuştu:
''Proje kapsamında öncelikle 3 boyutlu yeni bir sandviç örme kumaş yapısı geliştirdik. Metal iplikleri de bu yapıya hapsettik. Bunu da hem Erciyes Üniversitesinde hem Marmara Üniversitesinde hem de TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi'nde test ettik.
Bulduğumuz sonuçlar çerçevesinde, elektromanyetik dalgaları absorbe edecek bir kumaş tasarladık. Kumaş yapılarımız yüzde 5 oranında gümüş lif içeriyor.
Yani geliştirdiğimiz kumaşın antistatik, antibakteriyel, termal konfor sağlayan, su buharı geçirgenliği gayet uygun seviyelerde olan, insanı terletmeyen, fonksiyonel liflerden yapılmış 3 boyutlu örme bir yapısı var.
Bu örme yapısının koruma faktörü 20 desibel civarında. Örme kumaşlardaki elektromanyetik koruma faktörü itibarıyla literatürdeki en üst seviyeyi yakaladık.''
Önal, dokuma kumaşlarla elektromanyetik kalkanlama sağlamanın örme kumaşlara oranla çok daha kolay olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:
''Çünkü dokuma kumaşlarda atkı ve çözgüler neredeyse düz bir biçimde bağlantı oluşturarak daha az geçirgenlikle tekstil yüzeyine dönüşebiliyor.
İplikler eksenel yönlerde sürekli ve düz olarak konumlandıklarından, iplik yapısındaki metal lifler, eksenel yönlerde kesintisiz ve düz olarak akıyor.
Örme kumaşlarda ise iplikler, ilmekli halde S'ler çizerek gidiyor. Örgü yapı dokuma kumaşa göre çok daha gözenekli ve gevşek olduğundan iplik yapısındaki metal lifler daha zor kafes yapı oluşturuyor. Bunun için giyerken rahat edersiniz.
Hamile giysilerinin de esnek olması ve ağır olmaması gerekiyor. Bu nedenle uygun gramajda örme kumaş yapısı geliştirdik. Metal lifleri yapının içerisine hapsettik ve gümüş içeriğini yüzde 5'te tuttuk ki ticari olarak üretilebilir olsun.
Bir giysinin ekonomik olabilmesi için gümüş içeriğinin yüzde 5'in üzerine çıkmaması lazım. Zaten gümüş pahalı bir lif. Bir giyside yüzde 10-20 gümüş kullanırsanız süper bir kalkanlama etkinliği elde edersiniz ama ekonomik olmaz.''
Ürettikleri kumaştan hamile giysisi tasarladıklarını belirten Önal, bu kumaştan yaptıkları iş dolayısıyla yoğun radyasyona maruz kalan kişiler için giysi üretilebileceğini kaydetti.
Hamile giysisi ve bebek şapkası üretiliyor
Karsu Tekstil AŞ Ar-Ge Şefi Bilgehan Ülger ise projenin yaklaşık 2 yıl sürdüğünü belirtti.
Ürettikleri kumaşların farklı kullanım alanları olduğunu, radyasyona karşı 20-60 desibel arasında koruma sağladığını ifade eden Ülger, ''Ürettiğimiz kumaşlar, hamile giysisi ve bebek şapkası yapımında kullanılıyor. Savunma sanayisinde de kullanılabilir'' dedi.
Ülger, kumaşın fiyatının standart kumaşlara göre yüksek olduğuna dikkati çekerek, kumaşta kullanılan metal ya da karbon liflerin fiyatının yüksek olması nedeniyle fiyatının da standart kumaşlara oranla 10-20 kat yüksek olduğunu söyledi.